BANJALUKA, Svim vlasnicima zemljišta zagarantovana su i zaštićena sva prava i interesi u postupku eksproprijacije nepokretnosti potrebnih za realizaciju projekta “Južni tok”, u skladu sa Ustavom i ostalim zakonskim i podzakonskim aktima, potvrđeno je u Republičkoj upravi za geodetske i imovinsko-pravne poslove.
U zaštiti prava i interesa vlasnika zemljišta u postupku eksproprijacije, kao i u pogledu načina određivanja naknade primjenjivaće se odgovarajuće odredbe važećeg Zakona o eksproprijaciji, s tim što ulazak u posjed eksproprisanih nepokretnosti neće biti uslovljen isplatom naknade.
Prava i interesi vlasnika zagarantovani su kroz dvostepenost upravnog postupka, odnosno mogućnost izjavljivanja žalbe, kao i eventualno pokretanje upravnog spora, te u pogledu načina određivanja naknade, u kom postupku će se primjenjivati odredbe važećeg Zakona o eksproprijaciji.
“Ovo se posebno odnosi na institut rješavanja imovinsko-pravnih odnosa i sticanja prava na zemljištu koje je neophodno za pribavljanje odgovarajućih dozvola za izgradnju, jer je za izgradnju gasovoda neophodno obezbijediti odgovarajuće pravo na zemljištu za trasu gasovoda i zemljištu u radnom pojasu koje će biti korišćeno tokom izgradnje i do završetka izgradnje, što podrazumijeva različite pravne režime prava na zemljištu”, rečeno je u Upravi o Nacrtu zakona o utvrđivanju opšteg interesa i posebnim postupcima eksproprijacije radi izgradnje sistema za transport prirodnog gasa “Južni tok”.
U Upravi su pojasnili da postoji nekoliko modela za pribavljanje odgovarajućeg prava na zemljištu.
Prvi model je zaključenjem ugovora sa svakim od vlasnika zemljišta, što je praktično nemoguće s obzirom na to da se sistem za transport prirodnog gasa “Južni tok” prostire na velikom broju parcela.
Drugi model je sticanje odgovarajućeg prava na zemljištu u postupku eksproprijacije, pa je postupak eksproprijacije praktično jedini način sticanja prava na zemljištu za potrebe izgradnje.
“Međutim, prema dosadašnjoj praksi u realizaciji izgradnje infrastrukturnih objekata, postupak utvrđivanja opšteg interesa u skladu sa Zakonom o eksproprijaciji bi trajao značajno vrijeme i na taj način bi se produžila realizacija ovog projekta”, pojasnili su iz Uprave.
Radi realizacije projekta, u roku i na način kako je to predviđeno odredbama Memoranduma o saradnji Republike Srpske sa kompanijom “Gasprom”, a kojim se predviđa izgradnja kraka gasovoda “Južni tok” kroz Republiku Srpsku, gasifikacija i izgradnja gasnih elektrana u Srpskoj, te kasnijim pregovorima između učesnika u realizaciji projekta, neophodno donijeti poseban zakon kojim se utvrđuje da je izgradnja kraka gasovoda “Južni tok” kroz Republiku Srpsku od opšteg interesa, a koji bi propisivao posebna pravila upravnog postupanja, primjenjiva isključivo na ovaj projekat.
“Takav propis stvara okvir za nesmetanu realizaciju projekta, jer se njime ubrzava eksproprijacija zemljišta i pribavljanje dokumentacije za izgradnju kraka međunarodnog gasovoda kroz Republiku Srpsku, što ne bi bilo moguće bez donošenja ovog zakona”, ističu u Upravi.
Posebnim zakonom je potrebno regulisati pitanje naknade za promjenu namjene poljoprivrednog zemljišta, jer Zakon o poljoprivrednom zemljištu propisuje obavezu pribavljanja poljoprivredne saglasnosti za promjenu namjene poljoprivrednog zemljišta, a odredbama ovog zakona nije predviđeno oslobađanje od plaćanja naknade za promjenu namjene poljoprivrednog zemljišta za izgradnju ove vrste infrastrukturnog objekta, samo putna i željeznička infrastruktura.
“U interesu Republike Srpske je da se posebnim zakonom odredi da se ne plaća naknada za promjenu namjene zemljišta koje je potrebno za izgradnju sistema za transport prirodnog gasa `Južni tok` – krak Republika Srpska”, poručuju iz Uprave.
Nacrtom zakona propisani su rokovi za vođenje upravnog postupka koji su kraći od rokova propisanih opštim upravnim postupkom, jer je postupak eksproprijacije hitan postupak i na propisani način bi se ispoštovala načela efikasnosti i ekonomičnosti postupka.
Iz Republičke uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove navode da je postojeći zakonski okvir u određenim segmentima usporava realizaciju projekta “Južni tok”, koji je složen, prvi i jedinstven projekat ovakve vrste i obima u Republici Srpskoj.
U Upravi smatraju da je, zbog velikog značaja projekta i s obzirom na to da se gasovod proteže cijelom teritorijom Srpske, potpuno opravdano da se posebnim zakonom utvrdi da je od opšteg interesa izgradnja sistema za transport prirodnog gasa “Južni tok” – krak Republika Srpska, te eksproprijacija nepokretnosti potrebnih za njegovu realizaciju.
Na ovaj način bi Narodna skupština Republike Srpske, kao najviši organ, odlučila o zakonu, što dodatno osnažuje i daje značaj ovome projektu.
Nacrt zakona o utvrđivanju opšteg interesa i posebnim postupcima eksproprijacije radi izgradnje sistema za transport prirodnog gasa “Južni tok” koji je utvrdila Vlada Republike Srpske 26. septembra, trebao bi biti razmatran na 30. redovnoj sjednici Narodne skupštine Republike Srpske. Srna
