OSTIN , Sa političke tačke gledišta, izgradnja gasovoda “Turski tok” za Rusiju ima mnogo više smisla nego “Južni tok”, jer se, s jedne strane, izbjegava rizik zbog zavisnosti od EU i njenih propisa, a s druge strane Ankara bi mogla da se ubjedi da ne učestvuje u projektima kakav je Južni koridor, koji ugrožavaju energetske interese Moskve, ocijenila je američka bezbjednosna agencija Stratfor.
U analizi se navodi da nije nemoguće da se politički odnosi Rusije i Zapada, ili bar Evrope, koji su na najnižoj tački od okončanja hladnog rata, poprave u dovoljnoj mjeri da se projekat Južnog toga ponovo aktuelizuje.
Za to u Briselu lobiraju Bugarska i Mađarska, a čak i Njemačka pokušava da tu mogućnost zadrži na stolu, pod uslovom da se za Ukrajinu pronađe prihvatljivo rješenje.
Vaskrsnuće “Južnog toka” ipak nije vjerovatno, ali je i dalje moguće, navodi Stratfor.
Rusija, ističe se, ima i treću mogućnost – da ne gradi ni “Južni tok” ni “Turski tok” i da se i dalje oslanja na postojeći gasovod kroz Ukrajinu.
Ta opcija bi bila možda i najvjerovatnija, ukoliko dođe do daljeg pogoršanja odnosa sa Zapadom ili daljeg slabljenja ruske ekonomije, do tačke kada bi svaki novi kapitalni projekat za Moskvu bio finansijski neodrživ, ali i ako Rusija odluči da se usredsredi isključivo na energetske projekte u Kini i Japanu.
Što se Evrope tiče, ona u ovom trenutku na dva načina može da odgovori na odustajanje Rusije od izgradnjje “Južnog toka” – izgradnjom terminala za tečni prirodni gas ili gradnjom gasovod “Južni koridor”, stoji u analizi.
Evropljani dugo raspravljaju o izgradnji terminala za tečni gas i u proteklih 10 godina bogate države, kao što su Njemačka, Francuska i Italija, uradile su dosta na tom planu, ali problem predstavljaju zemlje centralne i istočne Evrope, koje su u velikoj mjeri zavisne od ruskog gasa, a nemaju mogućnosti da same finansiraju izgradnju skladišta za tečni gas.
Litvanija i Poljska su nedavno to uspjele da urade, ali i ti projekti imaju manu, jer su kapaciteti terminala nedovoljni, a lokacije na obali Baltičkog mora nepovoljne.
Druga mogućnost da Evropa izbjegne neizvesnost transporta gasa kroz Ukrajinu je izgradnja “Južnog koridora”, kojim bi se gas dovodio iz kaspijskih zemalja, prije svega iz Azerbejdžana i Turkmenistana, a potencijalno i iz Irana i Iraka.
Taj projekat je za evropske države atraktivan zbog toga što se izbjegavaju i Rusija i Ukrajina, ali tu postoje velike političke i finansijske prepreke, navodi se u studiji Stratfora.
U ovom trenutku, ocjenjuje se, u najboljoj poziciji je Turska, od čije će odluke u velikoj mjeri zavisiti čiji projekat će imati više šansi da zaživi.
Sa idealnom geografskom pozicijom na dva kontinenta i sve većim političkim i ekonomskim uticajem, Turska je država koju će i Rusija i Evropska unija pokušati da ubjede da im postane partner u energetskoj oblasti, ocjenjuje se u analzi Stratfora. RTV
