BANJALUKA – Odluka Njemačke da obustavi četiri infrastrukturna projekta u Republici Srpskoj, vrijedna 105 miliona KM, dodatno će udaljiti Srpsku, ali i BiH od EU i njeno mjesto popuniće neko drugi, jer, ako je suditi po najavama, projekte koji su obustavljeni mogla bi preuzeti Kina.
“Mnogi će biti zainteresovani za te projekte koje Njemačka neće raditi jer je danas cijeli svijet u krizi međunarodnog investiranja i svi traže svoju šansu. Tu je Kina, naravno, vodeći igrač, pogotovo što ima takve politike koje su uspjele da nadmaše Zapad, recimo, u Africi. Oni sada traže nove praznine i tu ulaze“, rekao je za “Nezavisne novine” Miloš Šolaja, profesor Fakulteta političkih nauka u Banjaluci.
On kaže da je uvođenje sankcija prevaziđena politika, koja ne daje rezultate jer se takvim sankcijama kažnjava cijelo stanovništvo koje sutra treba da bude u EU, te da ako postoje politički problemi, to treba rješavati na drugi način.
Takođe naglašava da takve sankcije nisu demokratske i da one neće udaljiti Srpsku, odnosno BiH od EU, jer EU se sama udaljava od onoga što je nastojala da ostvari.
“Uvođenje sankcija smanjuje ekonomski potencijal i razvoj, što je ključna karakteristika pristupa EU. Mi dobro znamo u Republici Srpskoj i Srbiji, koje su imale ekonomske sankcije 90-ih, da te politike tadašnjeg zapada nisu dobro prihvaćene“, rekao je Šolaja, dodajući da nismo na dobrom putu, te da se sankcijama smanjuje i nivo komunikacije.
Podsjećanja radi, Njemačka je odustala od realizacije projekata izgradnje vjetroparka Hrgud kod Berkovića, zatim rehabilitacije Hidroelektrane Trebinje, faza tri i četiri, kao i izgradnje postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Gradišci.
Milorad Dodik, predsjednik Republike Srpske, već je najavio da će ovi projekti biti ponuđeni Kini i da će “Simensove” mašine biti zamijenjene kineskim. Takođe, rekao je da je prije Njemačke, Kina bila zainteresovana za vjetropark Hrgud, te da mu je sada žao što to nisu realizovali.
Ipak, za razliku od zvaničnog saopštenja iz Ambasade Njemačke u kojem se navodi da su projekti obustavljeni zbog “secesionističke politike”, Dodik tvrdi da je sve urađeno jer njemačke kompanije više nemaju interesa da realizuju te projekte.
“Prije korone smo potpisali taj projekat. Nakon korone, naravno da je to skuplje. Nijemci više nisu imali finansijskog interesa, a nisu ni mogli da prošire ugovor“, rekao je Dodik, misleći na vjetropark Hrgud i istovremeno naglašavajući da je Njemačka moćna i da može zaustaviti mnoge projekte, ali da se onda postavlja pitanje šta je svrha EU.
I Radovan Višković, premijer Republike Srpske, kazao je da odluka o obustavljanju projekata predstavlja politički pritisak na Republiku Srpsku, te da mu je žao što se Njemačka odlučila na ovakav korak.
“Republika Srpska će nastojati da u razumnom roku pronađe drugi model finansiranja, kako bismo realizovali sve ove projekte koji su od velikog značaja za građane i Republiku Srpsku u cjelini“, rekao je Višković.
Za Milana Miličevića, predsjednika SDS-a, obustava finansiranja četiri projekta u Srpskoj predstavlja uvođenje kolektivnih sankcija i ne vidi nijedan logičan razlog za njih.
“Mislim da to nije dobro, kažnjavati projekte koji se apliciraju na lokalnom nivou tamo gdje žive ljudi. Ovo su projekti energetske efikasnosti, odnose se na proizvodnju električne energije. Znači, na nekim mjestima postoje ljudi koji čekaju vodu, koji čekaju struju, priključak na kanalizaciju, dakle životni problemi, životne teme koje se finansiraju sredstvima međunarodnih fondova“, rekao je Miličević, dodajući da odluka Njemačke predstavlja sankcije stanovnicima Republike Srpske, a ne pojedinim političarima.
Iako govori u ime najveće opozicione strane, Miličević kaže da se grdno vara onaj ko misli da će sankcijama napraviti neku vrstu revolta kod ljudi, kod stanovnika i da će oni reagovati u smislu nekakvih velikih protesta.
Kinezima koncesija za auto-put od Doboja do Vukosavlja?
Milorad Dodik, predsjednik Republike Srpske, rekao je da Republika Srpska može da se prebaci na projekte preko zemalja u kojima su dobrodošli.
“Za put koji ide od Doboja do Vukosavlja dobio sam ponudu od kineske kompanije da to napravi putem koncesije. Ne trebaju nam čak ni donacije iz Evrope ako se odluče za to. Daćemo im pod koncesiju, oni će to eksploatisati 30 plus 15 godina i nakon toga put predati Republici Srpskoj, a mi nećemo plaćati nikakvo finansiranje. Vjerovatno ćemo se na tu stranu okrenuti“, kazao je Dodik.
