BRISEL, Kiparski i grčki ministri za energetiku, Jorgos Lakotripis i Janis Manijatis, naišli su na dobar prijem prijedloga za gradnju velikog gasovoda od Izraela i Kipra.
S druge strane, Mađarska nije pristala da potpiše izjavu o zahtjevu da se od Rusije traži objašnjenje o obustavi gasovoda Južni tok i obezbijede novi energetski izvori.
Kako su agenciji Beta prenijeli izvori u Evropskoj komisiji, velika nalazišta gasa ispod morskog dna u vodama Kipra i Izraela bi omogućila da se gasovodom dugim hiljadu i po kilometara doprema deset milijardi kubnih metara gasa godišnje potrošačima u EU.
Drugi gasovod koji bi dodatno nadomjestio Južni tok, bio bi Transjadranski gasovod kojim bi kao novim izvorom energenata iz Azerbejdžana, preko Turske i Grčke, gas bio dopreman u Italiju.
Iako je u izjavi ministara navedeno da se smatra da bi Južni tok bio dobar novi put dotoka gasa u EU pod uslovom da se usaglasi s propisima Unije, ministar Mađarske, koja je snažni zagovornik izgradnje tog gasovoda, je stavio do znanja da nema ovlašćenje svoje vlade da potpiše zajedničku izjavu.
Grčki i kiparski ministar energetike u ponedjeljak su s potpredsjednikom EK Šefćovićem razgovarali o finansiranju gasovoda koji bi od Izraela i Kipra, preko Grčke, dopremao gas u Italiju i dalje u EU.
Izraelski ministar energije Silvan Šalom je iz unutrašnje političkih razloga morao da odustane od ovog susreta, ali je rečeno da bi Komisija u Briselu mogla uskoro proglasiti evropskim prioritetom ovaj gasovod u koji bi trebalo uložiti blizu šest milijardi evra.
Egipat je takođe zainteresovan za ulaganje u gasovod koji bi s kiparskih nalazišta dopremao gas egipatskim potrošačima, a Turska je izrazila nezadovoljstvo zbog toga što bi je izraelsko-kiparski gasovod ka EU zaobišao.
Izrael već dijelom ekploatiše podmorska nalazišta prirodnog plina, a Kipar je italijanskoj kompaniji ENI i južnokorejskom Kogas dao dozvolu za istraživanje nalazišta gasa ispod dna u kiparskim teritorijalnim vodama.
Američka konsultantska firma “US noble enerdži” je procijenila da se u kiparskim podmorskim nalazištima nalazi i do 200 milijardi kubnih metara rezervi gasa. Dva dosad utvrđena i već dijelom eksploatisana nalazišta u vodama Izraela imaju osam i po milijardi kubnih metara gasa, ali se procijenjuje da su rezerve višestruko veće.
Ministri zemalja EU koje su bar dosad bile uključene u Južni tok su se dogovorile da “radna grupa na visokoj ravni” utvrdi šta se što brže može učiniti kako bi projekti objedinjavanja energetskog tržišta, infrastrukture, obnovljive energije i posebno novih spoljnih izvora dobavke gasa i nafte bili najdjelotvornije uključeni u novi fond EU od 315 milijardi evra za podsticanje ekonomskog rasta i zapošljavanja, kao i fond od šest milijardi evra za Mehanizam povezivanja EU.
Rusija i Turska su se ovih dana dogovorile da se gasovodom ispod Crnog mora ruski gas doprema do velikog gasnog čvorišta EU na tursko-grčkoj granici, ali su dosad izostala izjašnjavanja članica i institucija EU oko korišćenja tog gasovoda čiji bi kapacitet bio ogroman i iznosio 63 milijarde kubnih metara godišnje.
Izgleda da je u krugovima EU ispoljena uzdržanost prema izgradnji tog gasovoda, iako to ne predstavlja nikakav tehnički ili pravni problem za Uniju, jer se gas doprema na granice EU.Turski zvaničnici su upozorili da bi to bila prava “dvoličnost” ako bi EU kritikovala ovaj projekat koji gas treba da dopremi samo do granice, a gasovod ne ide i unutar Unije.
Goleme zalihe gasa u podmorju između Kipra i Izraela ranije su procijenjene na skoro 40 biliona kubnih metara. Američki geološki institut (USGS) procijenio je da zalihe gasa u podmorju istočnog Sredozemlja, između Kipra i Izraela, iznose 37,5 biliona kvadratnih metara. Tanjug